Puszcza Wkrzańska (niem. Ueckermünder Heide) ma ponad 1550 kilometrów kwadratowych powierzchni, z czego tylko 337 km kw. (22%) znajduje się po polskiej stronie granicy. Od południa Puszcza graniczy ze Szczecinem, od wschodu i północy z wodami Odry i Zalewu Szczecińskiego, a na zachodzie lasy sięgają linii Pasewalk-Ueckermünde.
Nazwa puszczy
Nazwa puszczy wywodzi się od rzeki Wkry. Jest to spolszczona nazwa rzeki Uecker uchodzącej do Zalewu Szczecińskiego po niemieckiej stronie.
Kiedyś tereny lasu zamieszkiwało plemię Wkrzan – stąd również wzięła się nazwa puszczy. Wkrzanie byli Słowianami, pierwsze wzmianki o nich pochodzą z około 934 roku.
Fizjografia
Puszcza Wkrzańska w większości została zasadzona przez człowieka. W części polskiej znajdują się najlepiej zachowane fragmenty – w około 80% są to bory sosnowe, które porastają głównie środkową i północną część Puszczy. Części południowe i zachodnie to większy udział lasów mieszanych bukowo-sosnowych. Puszcza Wkrzańska zajmuje przede wszystkim tereny równinne – wyjątkiem są Wzgórza Warszewskie z licznymi wzniesieniami i głęboko wyrzeźbionymi przez strumienie jarami.
Ueckermünder Heide
Niemiecka część Puszczy Wkrzańskiej wchodzi w skład Naturpark Am Stettiner Haff a ochroną przyrody objęto m.in. Friedländer Große Wiese – torfowisko o powierzchni ok. 250 km² leżące ok. 20 km na południowy zachód od Ueckermünde.
Pomiędzy Torgelow a Eggesin znajduje się poligon wojskowy niemieckiej Bundeswehry o powierzchni ok. 50 km².
Wzgórza Warszewskie
Wzgórza morenowe znajdujące się w północno-zachodnich dzielnicach Szczecina oraz częściowo na terenie powiatu polickiego wzięły swoją nazwę od wsi Warszewo. Częściowo porośnięte lasem Puszczy Wkrzańskiej oferują wiele tras turystycznych. Najwyższym wzniesieniem jest Wielecka Góra (130,9 m n.p.m.) stanowiąca jednocześnie najwyższy naturalny punkt lewobrzeżnej części Szczecina.
Teren Wzgórz poprzecinany jest licznymi dolinami niewielkich potoków – m.in. Osówka, Gręziniec, Bystry Potok, Wielecki Potok, co czyni ten obszar znacząco odmienny od pozostałej części Puszczy – która pozostaje raczej równiną. Dzięki bogatej rzeźbie terenu oraz sąsiedztwie Doliny Odry po stronie wschodniej – Wzgórza Warszewskie stanowią doskonałe miejsce widokowe.
Południowa część Wzgórz Warszewskich od kilkunastu lat podlega gwałtownej urbanizacji. Powstaje coraz więcej osiedli mieszkaniowych, niektóre bezpośrednio na styku z Puszczą. Ma to bezpośrednie przełożenie na stan lasu: zwiększa się ilość „przypadkowych” turystów, ingerencja pojazdów mechanicznych, zwierząt domowych, poziom hałasu, śmieci.
Trasy i szlaki turystyczne
Bibliografia
- Puszcza Wkrzańska rowerem i pieszo, wyd. Edda (darmowy fragment)
- Pomorze Zachodnie – blog Jakuba Matury